Besinlere Bağlı Rinit (Gustatuar)

BESİNLERE BAĞLI (GUSTATUAR) RİNİT

Alınan besin maddeleri ile ortaya çıkan reaksiyonlara sıklıkla rastlanır.Bunların birçoğu immünolojik olmayıp besin zehirlenmeleridir. Bunun dışında besin intoleransı veya daha ender olarak besin allerjileri de gelişebilir. Literatürde rinit nedeni olarak Ig-E’ye bağlı besin allerjilerinden bahsedilmiş olmakla beraber besin allerjisi olanların çok az bir kısmında rinit şikayetleri görülür. Bu tür allerjik reaksiyonlarda besin maddeleri veya metabolitleri antijen rolünü üstlenerek antikor oluşumuna sebep olur. Besin maddelerinin allerjik rinit kliniğini oluşturmadaki rolleri üzerinde çeşitli araştırmalar yapılmış; hipersensitivite reaksiyonları kliniğin ortaya çıkmasından sorumlu tutulmuştur. Üst solunum yolları infeksiyonlarına, allerjen inhalasyonuna, pozisyona, gebeliğe, egzersize, termodinamik değişikliklere, toksik ve irritan maddelere bağlı olarak rinit geliştiğinin yaygın olarak bilinmesine karşın gustatuar rinit günümüze kadar dikkat çekmemiştir. Gustatuar rinit bazı besin maddelerinin alınmasını takiben rinore’nin ortaya çıkmasıyla karakterizedir. Genellikle sıcak ve baharatlı besin maddelerinin alınması ile ortaya çıkan gustatuar rinite esasında populasyonun büyük bir kısmında subklinik olarak rastlanmaktadır. Gıda maddelerinin birçoğu bu sendroma sebep olmaz iken özellikle baharatlı besin maddeleri burunda muskarinik reseptörlerin aktivasyonuyla semptomları başlatır.

Yiyeceklerin kendisine, içindeki katkı veya boya maddelerine allerjik reaksiyonlar oluşabileceği gibi; sıcak ve acı yiyecekler yenince rinore de oluşabilir. Sıcak ve acı yiyecekler yenince oluşan rinoreye gustatuar rinore (burun akıntısı) denilir. Alkol alımı da allerjik belirtilerin ortaya çıkmasını kolaylaştırabilir. Gerçek yiyecek allerjisi hiçbir zaman tek rinit belirtileri ile ortaya çıkmaz. Muhakkak olarak diğer organlara ait semptomlar eşlik eder. Gustatuar rinit birçok noktada alerjik rinitten ayrılmaktadır. Gustatuar rinitte semptomlar besin maddesinin alınımınıtakiben başlar ve şikayetler sadece gıda maddesi yendiği süre boyunca devam eder. Gustatuar rinitde besin maddesi boğazda yanmaya sebep olsa dahi burun, boğaz kaşıntısı ve hapşırma kliniğe eşlik etmez. Bunların yanında gustatuar riniti olan hastalarda burun tıkanıklığına, konjuktivite rastlanmaz. Allerjik rinitte besinlerin etkisi ekstreleriyle yapılan deri testleri ile konfirme edilirken deri testleri gustatuar rinitte negatiftir.