Nezle Nedir?

RİNİT (NEZLE) NEDİR?

Rinit burun iç kısmını döşeyen ve mukoza adı verilen dokunun inflamasyonudur (iltihabi reaksiyonu).

RİNİTLERİN TANIMI VE SINIFLANDIRILMASI

Rinit; burun tıkanıklığı (konjesyonu), burun akıntısı(rinore), hapşırma ve kaşıntı belirtilerinden iki veya daha fazlasının bir saatten fazla veya tekrarlayıcıolmasıile karekterize burun mukozasının inflamasyonudur.

Sınıflandırma*

A- Allerjik

1- Mevsimsel

2- Perennial

B- İnfeksiyöz

1- Akut

2- Kronik

a- Spesifikspan

b- Nonspesifik

C- Diğer

1- NARES

2- Mesleksel (Occupational)

3- Hormonal

4- İlaca bağlı

5- İrritan faktörlere bağlı

6- Yiyeceklere bağlı

7- Emosyonel

8- Atrofik

9- Geriatrik

9- Diğer Ayırıcı Tanı

A- Polipler

B- Mekanik Faktörler

1- Septum deviasyonu

2- Konka hipertrofileri

3- Adenoid hipertrofisi

4- Ostiomeatal kompleks anatomik bozuklukları

5- Yabancıcisimler

6- Koanal atrezi

C- Tümörler

1- İyi huylu

2- Kötü huylu

D- Granülomlar

1- Wegener Granülomatozu

2- Sarkoidoz

3- İnfeksiyöz

a- Tüberküloz

b- Lepra

4- Kötü huylu destrüktif midline granülom

E- BOS Kaçağı

NARES (Nonallerjik Rhinitis with Eosinophilia Syndrome) yani allerjik olmayan ve burunda bol eozinofil varlığıile karekterize bir sendromun baş harflerinden üretilmişbir kelimedir. Hastalar genellikle orta yaşlıkişilerdir ve hapşırma, kaşıntı, rinore gibi perennial belirtiler gösterirler. Bazen koku alma kaybıda görülebilir. Ancak yapılan deri testleri ve IgE seviyeleri tayininde hiçbir allerjik hastalık bulgusu göstermezler. Bir kısmında aspirin intoleransı mevcut olup topikal kortikosteroid uygulamasına iyi cevap verirler. Mesleksel rinit çalışma ortamında havada bulunan ajanların neden olduğu rinittir. Bu nedenler arasında laboratuar hayvanları, tahıl ve zirai ürünler, tahta tozu, lateks ve kimyasal maddeler (asid anhidrid, platin tuzları, yapıştırıcımaddeler ve bazısolventler) sayılabilir. Hormonal rinitler ile ilgili olarak hamilelik, puberte, hipotiroidi, akromegali sayılabilir. Menopoz sonrası kadınlarda ortaya çıkan atrofik değişiklikler de hormonal bozukluğa bağlanabilir. İlaca bağlı rinitlere ihmal edilmeyecek ölçüde sık rastlanır. Bunlardan ilk akla gelenleri aşağıda sıralanmıştır.

A- Reserpin Guanetidin Fentolamin Metildopa ACE inhibitörleri

B- Alfa adrenoresptör antagonistleri

C- Topikal oftalmik beta blokörler

D- Klorpromazin

E- Aspirin

F- Diğer steroid olmayan antiinflamatuar ajanlar

G- Oral kontraseptifler

H- Uzun süreli dekonjestan burun damlalarıveya kokain kullanımı(rinitis medikamentoza)

Yiyeceklerin kendisine, içindeki katkı veya boya maddelerine allerjik reaksiyonlar oluşabileceği gibi; sıcak ve acı yiyecekler yenince rinore de oluşabilir. Sıcak ve acıyiyecekler yenince oluşan rinoreye gustatuar rinore denilir. Alkol alımıda allerjik belirtilerin ortaya çıkmasını kolaylaştırabilir. Gerçek yiyecek allerjisi hiçbir zaman tek rinit belirtileri ile ortaya çıkmaz. Muhakkak olarak diğer organlara ait semptomlar eşlik eder. Emosyonel faktörler arasında stres ve seksüel uyarı (balayı riniti) sayılabilir. Bu muhtemelen otonomik uyarıya bağlıdır. 65 yaş üzerindeki hastalarda otonomik dengenin bozulması, muskarinik reseptörlerde değişiklik gibi nedenler sonucu rinit ortaya çıkabilir. Bu hastalarda allerji hemen hiç denecek kadar az rol oynar. Fiziksel aktivite burunda vazokonstriktör etki yapar. Bu etki noradrenalin salınımına bağlıdır ve yaklaşık bir saat kadar sürer. Daha sonra normale döner. Ancak bazısporcularda, özellikle uzun mesafe koşucularında rebound etki görülür. Başlangıçta burundan rahat nefes alma yerini bir müddet sonra burun tıkanıklığına bırakır. Sporcunun başarısınıolumsuz yönde etkiler. Primer atrofik rinit burun mukozasıve kemik konkaların atrofisi ile birlikte giden burunda konjesyon, hipozmi, kötü koku, başağrısıve kronik sinüzit belirtileri gösteren bir durumdur. Muayenede burun içini dolduran kötü kokulu kurutlar görülür. Klebsiella ozaenae bakterisi infeksiyonuna bağlanmışise de bu bakteriler primer hastalık yapıcıorganizmalar olmaktan çok sekonder hastalık sonucu oraya yerleşmişorganizmalardır. Primer atrofik rinit kronik granülomatöz infeksiyonlar, sinüzit, radyasyon, radikal burun cerrahisi ve travma sonrasıoluşan sekonder atrofik rinitten ayırdedilmelidir.

*Uluslararası Rinit Çalışma Grubu’nun 1994 “Uzlaşma Rapor’u (Consensus Report)” esas alınarak hazırlanmıştır.